22 MART DÜNYA SU GÜNÜ BİZE GÖREVİMİZİ HATIRLATIYOR

Enis Burkut
Makine Yüksek Mühendisi
enis@burkut.com.tr

Mart 2013 
22 Mart "Dünya Su Günü" iyi suyun insan hayatındaki önemini hatırlattığ gibi, insanın yarattığı çevre kirliliği ve nüfus artışı sonucu İYİ SU?yun gün geçtikçe azaldığını vurguluyor.

Su ve Çevre dergisinin Mart 2006 sayısında DÜNYA SU GÜNÜ konusunda bir yazı yazmıştık.  Aradan geçen yedi yıl içinde şehirleşmenin artması ve sanayimizin gelişmesi sonucunda ülkemizdeki iyi sular biraz daha kirletilmiş olabilir ve temiz suya ulaşım biraz daha azalmış olabilir.  Bu sebeple “22 MART Dünya Su Günü”nün bizlere görevlerimizi hatırlattığı konusunu ikinci kez kaleme almakta yarar gördük.
 
22 MART'ın “Dünya Su Günü” olarak ilan edilmesi, 1992'de Rio de Janeiro'daki Birleşmiş Milletler (B.M.) Çevre ve Kalkınma Konferansı'nda kararlaştırıldı.  SU ve özellikle SAĞLIKLI SU insanın yaşaması için vazgeçilmez bir nesnedir, hatta “vazgeçilmez”in ötesinde insan için alternatifi olmayan maddedir SU.

Yılda bir gün SU’yu anmak ve SU’yu düşünmek ile dünyadaki suları sağlıklı yapmamız ve “Gelecek için SU”yu iyileştirmemiz mümkün mü?  
  
SU’yun insan için önemini tanıyan bizler, yani Su ve Çevre Dergisi okuyucuları ve yazarları için yılda bir gün SU’yu düşünmek ve anmak tabii ki yetersizdir.  Ancak, 22 Mart gününü fırsat bilerek, SU bilgilerimizi çevremize yayarsak, işte o zaman bir kaç yıl içinde, geometrik bir büyüme hızı ile DÜNYA SU GÜNÜ’nün maksadı belki sonuca ulaşabilir. 

Büyük bir sanayi ülkesi olduğu için bizden önce suları kirletmeye başlayan Amerika Birleşik Devletleri, gene bizden önce suları düzeltmeye çalışıyor. A.B.D., SU’yu anmak için yılda bir gün (22 Mart) ile yetinmiyor.   1991 yılından bu yana A.B.D., her yıl Mayıs ayının ilk haftasında “İçme Suyu Haftası”nı kutluyor  ve bir hafta boyunca A.B.D.’de  SU ve özellikle insanın içtiği SU konusu hakkında halk bilgilendiriliyor.  
Kanada, her yıl Mart’ın üçüncü haftasında “Kanada Su Haftası” düzenliyor, internet adresi: http://canadawaterweek.com.  İsveç’de bulunan  Stokholm Uluslararası Su Enstitüsü, 1991 yılından bu yana  her yıl Eylül ayında “Dünya Su Haftası” düzenliyor, internet adresi: www.worldwaterweek.org.  Yılda bir gün SU’yun önemini hatırlatmak yetmez, bazı ülkelerin yedi gün ülke çapında İYİ SU konusunu işlemesi çok anlamlıdır. 
İyi SU insan sağlığı için, kentsel yaşam için, tarım, sanayi, enerji için ortak ihtiyaçtır. Buna rağmen, bu çok önemli madde olan SU’yun yönetimi maalesef çoğu zaman doğru yapılmıyor ve bugün dahi dünyada birçok insan sağlıklı SU’ya ulaşamadığı için hayatını kaybediyor.  Oysa İYİ SU en doğal insan hakkıdır.  

İnsan kullanımına yarayan İYİ SU miktarı dünya üzerinde çok değil ve insanın yarattığı çevre kirliliği nedeni ile de İYİ SU gittikçe azalıyor.  Diğer taraftan insan nüfusu artıyor ve sanayinin gelişmesi ile her gün kişi başına düşen su kullanımı biraz daha artıyor. Sonuç olarak, dünyadaki iyi suların dengesinde bir TERS ORANTI durumu yaşanıyor.  Tekrar edelim: miktarı artmayan İYİ SU’yun kalitesi çevre kirliliği sonucu azalıyor, fakat insanın İYİ SU ihtiyacı her gün artıyor.  BU KÖTÜLEŞEN DENGEYİ DÜZELTMEK BİZLERİN GÖREVİDİR.

Bu “BOZUK SU DENGESİ” gün geçtikçe bugünkü nüfusu ve özellikle gelecek nesli tehdit ediyor!  Çocuklarımız ve torunlarımız olan gelecek nesli zor durumda bırakmamak için bizler bu konuda üzerimize görev almalıyız.  İYİ SU’yu korumak ve çoğaltmak için çözümler bulmalıyız.

Bizim aklımıza gelen çözümler şunlar: 

• Eğitim:  SU Bilgisi’nin her seviyedeki okullarda verilmesi, televizyonlar kanalı ile SU konusunda çoğunluğun eğitilmesi; sonuçta her kademede insanın SU’ya duyarlı olmasının sağlanması;
• Atık suların tekniğe uygun olarak DOĞRU ARITILARAK iyileştirilmesi için doğru yatırımların yapılması, idari kontrollar için “göstermelik” değil, işe yarayan ve sonuç elde eden su arıtma sistemi yatırımı yapılması, bu tesislerin kontrolları için Çevre Müdürlüklerinde ve idari makamlarda su ve çevre bilgisine vakıf, teknik kişilerin bulunması gibi şartların sağlanması;
• Atık suların çok iyi arıtılarak tekrar kullanımının sağlanması;
• Sanayide daha az su kullanarak imalat yapılma tekniklerinin geliştirilmesi;
• Ülkemizde SU yönetiminin daha iyi ve daha etkili yapılması için bu konudaki kanun ve yönetmeliklerin elden geçirilmesi;

gibi hususlar gelecek neslin SU açısından korunmasını sağlayabilir görüşündeyiz.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO)’nun  internet sitesini tetkik ettiğimizde (www.who.int )
çevre kirliliği nedeni ile kirlenmiş olan SU’dan milyonlarca insanın öldüğünü üzülerek öğreniyoruz.   Tifo, Kolera, Dizanteri gibi ölümcül hastalıklar kirli SU ile insana bulaştığı gibi, gerek atık suların gerekse zirai gübrelerin kuyu sularına bulaşması sonucu amonyak ve nitrit gibi maddeler de insan sağlığını bozuyor.  İnsan sağlığının SU kalitesinden etkilenmemesi için alınacak tedbirler ve çözümler gene yukarıdaki ÇÖZÜMLER listesindekilerin aynidir. 

İYİ SUYU ÇOĞALTMAK konusunda öncelikle teknik kişilere görev düşüyor.  Dünyadaki iyi suların çevre kirliliği sonucu bozulmasında biz teknik kişilerin de katkısı olduğunu kabul edelim.  Suların kirlenmesinde rol alan teknik kişiler olarak bozduğumuz suları düzeltmek için görev almalıyız: 

• Su konusunda, çevreyi ve suyu kirletmemek için önce kendimiz BİLGİLENELİM;
• Edindiğimiz bilgileri ailemize, çocuklarımıza, iş arkadaşlarımıza ve çevremize yayalım;
• Bağlı olduğumuz Mühendislik Odaları ve sivil toplum örgütlerinde SU konusunda eğitimler verilmesini, su sempozyomu gibi etkinlikler yapılmasını sağlayalım. 
• Belediyelerin ve büyük şehirlerde,  kentin suyunu temin eden İSKİ, İZSU, BUSKİ, KOSKİ gibi kuruluşların şehir halkını bilgilendirilmesi mümkündür.  Bu kuruluşların halkı bilgilendirmesini sağlayalım. 
• Televizyon ve diğer medya araçları ile SU bilgilerinin halka yayılması için çalışalım.
• İlk okullardan üniversite sınıflarına kadar her sene gençlere Su Eğitimi verilmesi için Milli Eğitim Bakanlığı’na baskı yapalım.
• Ülke sularının bozulmaması için görev yapan resmi makamları, kamu görevlilerini ve bunların görevlerini anlatan yönetmelikleri öğrenelim.  Bu makamların görevlerini denetlemeye çalışalım. 

SU’yun yönetimi, denetimi ve sağlıklı olması ancak teknik bilgi ile yapılabilir.  Bu nedenle, yalnızca Dünya Su Günü’nde değil, yılın her gününde bizim gibi teknik kişilerin İYİ SUYU KORUMAK için çalışması gerektiği görüşündeyiz.  22 Mart “Dünya Su Günü”nün okuyuculara bu çok önemli mesajı hatırlatması dileği ile.

“Dünya Su Günü” ile ilgili internet sayfalarından bir kaçı :
http://www.dsi.gov.tr/haberler/2012/11/30/yar%C4%B1sma
http://www.dunyasugunu.org/
http://www.unesco.org/new/en/natural-sciences/environment/water/
http://www.unwater.org/water-cooperation-2013/home/en/