EN SON YAYINLANAN MAKALELER

“Herhangi bir gıdada en önemli içerik maddesi sudur. Gıda mühendisliğinin temelinin yüzde 80’i de suyun fiziksel, kimyasal, biyolojik etkilerini anlamak ve kontrolünü yapmaktır. İşin esası burada yatmaktadır. ” (Ref 1.)

Siklon prensibi ile çalışan “Katı Ayırıcılar” bir tür Su Filtreleridir, yoğunluğu sudan daha ağır olan katıları kolayca sudan ayırır, ender bakım ister, tam otomatik kendini temizler ve az su atar.

İşletmelerde bulunan su depolarındaki sular sağlıklı yüzme havuzu suyu gibi sürekli sağlıklı tutulmalıdır.

Havada bulunan NEM saf H₂O molekülünün “gaz hali”nden başka bir şey değildir. Bazı ortam şartlarında havadaki nem “gaz” fazından “sıvı” faza dönüşüp SU molekülü oluşturur. Bu tabii olayı buzdolabımızdan çıkardığımız soğuk bir bardakta da görebiliriz.

Biyofilm, bakterilerin yarattığı çok güçlü bir koloni oluşumudur ve Biyofilm’in giderilmesi zordur.

Ölçü ve kontrol cihazları vaz geçemeyeceğimiz gereçlerdir, onlar sayesinde doğru işletim yapılabilir. Ancak, ölçü ve kontrol cihazlarına ne derece güvenebiliriz?

Suya kimyasal dozajı çok basit bir işlem olarak görülebilir. Fakat doğru kimyasalın suya doğru dozajı için birçok önlem alınmalıdır.

Su ile temas eden metallerde “Korozyon” oluşması işletmelerde yaşanan çok genel bir sorundur. Korozyon çok karmaşık bir Elektro-Kimyasal – Bakteriolojik bir olaydır.

Bir işletmede kullanılacak olan SU’yun, bu işletmeye uygun olup olmayacağı, suyun görünüşünden ve tadından değil ancak “Su Analizi” sonucu anlaşılır. İşletmeye uygun olmayan suyun kalitesinin düzeltilmesi için gerekli “Su Hazırlama Sistemi”nin tasarımı “Su Analizi”ne göre yapılır.

Su filtresi tecrübesi olmayanlar filtre konusunu genelde küçümser, bu sebeple yanlış filtre satın alınabilir. Bunun sonucunda işletmeler ekonomik zarara uğrayabilir.

İnsan var olalı beri yağmur suyunu içer ve kullanır. Bugün de aynı şeyi yapabiliriz.

Su tesisatında oluşan kireçlenmeye karşı bugüne kadar birçok icat gerçekleştirilmiştir. Son icatlardan biri de Radyo Frekansı Tekniği ile çalışan bir cihazdır.

En çok şehir suyu dezenfeksiyonunda kullanılan Ozon Gazı’nın dünyadaki uygulamaları 100 yıldan daha çoktur. Su dezenfeksiyonu yanında Ozon Gazı hava dezenfeksiyonu ve daha birçok maksat için de kullanılır.

Ters Ozmoz membranları bir taraftan kötü kalitedeki sulardan yüksek kalitede su üretirken, diğer taraftan kötü suyun minerallerini, katı partiküllerini ve mikroplarını konsantre eder.

Tıkanmaya dirençli anlamına gelen “Fouling resistant” membranların yapısı diğer membranlardan biraz farklıdır ve uzun ömürlü membran türlerine örnektir.

Bir işletmede yaşanan su sistemi ile ilgili sorunlara doğru teşhis koyabilmek için su borularının içini incelemek doğru olur. Boruyu söküp içine baktığımızda birçok sorunun sebebi bulunabilir.

1. Membran ebadınızı öğrenerek başlayın. Ters ozmoz cihazlarında en sık kullanılan membran ebatları 4” ve 8” membranlardır. Bu ebat membranın çapını ifade eder. Membran ebatınızı öğrenmek için membran kaplarınızın çapını ölçmeniz yeterlidir. 4” yaklaşık 100 mm çapa, 8” ise yaklaşık 200 mm çapa denk gelmektedir.

Ters ozmoz membranı üç sebepten dolayı tıkanır; sudaki parçacıklardan (mekanik kirlilik) tıkanır, taşlaşan minerallerden tıkanır (örneğin kireç), ve biyofilm oluşturan bakterilerden tıkanır.

Suda bulunan mikroskobik canlılar ile mücadele, diğer adı ile "Dezenfeksiyon" küçümsenecek bir konu değildir. Her işletmenin kendi prosesine ve su kalitesine göre dezenfeksiyon yöntemi bulunmalıdır.

Sanayi işletmelerinde, ısı eşanjörlerinin su ile soğutulması sürecinde, ısı eşanjörü tarafından ısınan su soğutma kulesine gider ve burada milyonlarca metreküp tabii hava ile karşılaşır. Tabii hava, mevsim şartlarına göre çok çeşitli katılar içerir. Hava içindeki bu katılar, soğutma suyunun devridaimi sırasında soğutma suyuna geçer. Soğutma suyu sisteminde görevini iyi yapan bir su filtresi yoksa, hava kaynaklı bu katılar soğutma suyu ile soğutulan ısı eşanjörlerini tıkar.

Su tesisatında oluşan kireçlenmeye karşı bugüne kadar icat edilmiş olan cihazların en sonuncusu Radyo Frekansı Tekniği ile çalışmaktadır. Çok başarılı olan, ayrıca yatırımı ve işletme maliyeti çok düşük olan bu tekniği her tür işletme kolayca kullanabiliyor.

Dünyada yeni olarak yaygın hale gelen Ultra Filtrasyon - UF Tekniği ülkemizde de kullanılmaya başlandı. 0,02 mikron seviyesine kadar suyu filtrelediği için STERİL SU üreten UF tekniği, dünyada şehir suyundan kaynak suyuna kadar bir çok uygulama alanında görev yapıyor.

Su soğutma kulelerinin çevreye yaydığı su zerreciklerinin içinde bulunma riski olan LEJYONELLA bakterisi insanda ölümcül olan LEJYONER Hastalığı yaratıyor. İnsan sağlığını tehdit eden Lejyoner hastalığını önlemek için soğutma kulesi bakımı ciddiyetle yapılmalıdır.

Bir su filtresinden, iyi filtrasyon özelliği yanında başkaca iyi özellikler de istenir: az basınç kaybı ile suyu süzmek, katı maddelerin kaçmasını önlemek, katı maddeleri sistem dışına kolayca atmak, ters yıkama sırasında çok az su harcamak ve bakteri üremesi için ortam oluşturmamak.. Otomatik Ters Yıkamalı Diskli Filtreler istenen bu özelliklerin hepsini sağlıyor.

"Suda Metal Korozyonu" her işletmede yaşanan çok genel bir sorundur. Korozyon çok karmaşık bir Elekto-Kimyasal olaydır, suya değen metallerin bazı şartlar altında formül değiştirmesine veya çözünerek yer değiştirmesine "Korozyon" denir.

Kum Filtrelerinin bazı modelleri içinde bulunan ve filtre görevi yapan kumun yalnızca belli bir oranı hakikatte filtre görevi yapar. Oysa kum filtresi hesabı yapılırken filtre kumunun tamamının filtre görevi yaptığı kabul edilir.

Su tesisatı SU için tasarlanmıştır. Su ile beraber havanın su tesisatında bulunması tesisata ve içinde suyun hareket ettiği tüm cihazlara zarar verir. Evinizde, ocakta pişen yemeye ilave etmek için eviyeden bir bardak su almak istiyorsunuz ve yandaki fotodaki gibi bardağı tutup musluğu açıyorsunuz. O anda keskin bir “PAT"sesi ile beraber, çok ani olarak gelen su bardağa girdiği gibi bardak elinizden kayıp eviye içine düşüyor. Neyse ki, paslanmaz çelik eviye biraz esnek ki bardak kırılmıyor. Bu şoku atlattıktan sonra ve musluğu

Soğutma suyuna havadan gelen katılar su içindeki kireç ile birleşerek işletmelere zarar verir. Bu katıların filtre edilerek soğutma suyundan dışarı çıkarılması doğru olur. Tesisat projecileri genelde soğutma kulesine ISI açısından bakarlar ve bu cihazın soğutma suyunun sıcaklığını düşürmesi için gerekli hesapları yaparlar, kuleyi ve diğer gerekli sistem parçalarını seçerler.

Soğutma sisteminde devridaim yapan su soğutma kulesine geldiğinde, su içinden yalnızca H2O molekülü buharlaşır. Sudaki diğer mineraller soğutma suyu içinde kalır. Durum böyleyken, eksilen H2O molekülü yerine neden soğutma sistemini yalnızca H2O molekülü ile beslemiyoruz?

Suda istenmeyen koku, tat ve organik giderimi için kullanılan Aktif Karbon Filtresini iyi tanırsak yanlış uygulamaları önleyebiliriz. Öncelikle çok önemli bir bilgiyi yazının başında okuyuculara aktarmak isteriz: Aktif Karbon (A.K.) filtresi koku, tat, renk ve organik giderimi için kullanılır. A.K. filtresi "mekanik" bir filtre olarak kullanılmamalıdır, yani suda bulunan katı maddeler ve bulanıklığı oluşturan çok ince katılar A.K. filtresi öncesi kaliteli filtreler ile süzülmeli, daha sonra su A.K. filtresine gönderilmelidir. Çünkü, sünger gibi mikroskopik gözenekleri olan A.K. maddesi içine giren katıların ters yıkama ile dışarı atılmasına imkan yoktur. Resim 1’de aktif karbon parçacıkları görünüyor.

Su sisteminde KİREÇ MÜCADELESİ şarttır. Çünkü KİREÇ evlerde, turistik ve sanayi tesislerinde enerji giderini arttırır, bakımları çoğaltır ve ekonomik zarara sebep olur. Tabii sularda bulunan ve SERTLİK tabir edilen Kalsiyum (Ca) ve Magnezyum (Mg) mineralleri insan sağlığı için zararlı değildir, fakat bu minerallerin su sistemlerinde oluşturdukları kristaller, evlerde, işletmelerde ve sanayi kuruluşlarında su cihazlarının bozulmasına ve boruların tıkanmasına sebep olur. Su içinde bulunan kireç maddesi Kalsiyum ile beraber Magnezyum, Silikat gibi maddeler ve suyun taşıdığı katı maddeler su sistemlerinde sert tabakalar oluşturur. Su sisteminde oluşan bu sert tabakaların hepsine birden “halk dilinde” KİREÇ veya KİREÇTAŞI denir. İlmi dile uymamasına rağmen, yazımızım kolay okunabilmesi için bu yazımızda biz de KİREÇ kelimesini su sisteminde oluşan kristaller için kullana

"Tıkanmayan Su Filtresi" gibi davranan filtre ancak tam otomatik kendini yıkayan filtre türlerin ile tasarlanabilir. El ile temizlenen filtrelerde çift filtre kullanılarak su akışının durması önlenir.

Elektro Deiyonizasyon, yüksek saflık oranına sahip suların hazırlanmasında kullanılan özel bir tekniktir. EDI olarak adlandırılan bu teknik günümüzde kullanılan en başarılı yöntemdir. Saf su hazırlanırken elektrik kullanılır. İşlem sırasında hiçbir kimyasal kullanılmaz. EDI yönteminin en önemli özelliklerinden biri çalışma sırasında atık su yaratmaması, doğa dostu ve çevreci olmasıdır. İşletmeler için birçok avantaj barındırmaktadır.

Su bir kimyadır ve suyun pH derecesi su kullanan her işletme için, hatta içme suyunun lezzeti için dahi önemlidir. Su ve Çevre Dergisi okuyucularının çoğunun “pH” konusunda bilgili olduğunu bile bile yalnızca “hatırlatma” düşüncesi ile bu yazıyı kaleme aldık.

Çok güzel bir icat olan Ters Ozmoz cihazı, onu besleyen suyun bazı kalite bozuklukları sebebi ile kısa zamanda bozulabilir. Uzun ömürlü ve az bakım isteyen Ters Ozmoz cihazı istendiğinde, ÖN ŞARTLANDIRMA sistemi kurularak Ters Ozmoz cihazını rahatsız eden maddeler giderilir.

"Alkalinite" suyun özelliklerinden biridir ve birçok sanayi prosesinde istenmediği için giderilmesi gerekir.Günümüzde, alkaliniteyi gidermenin en kolay yolu ters ozmoz sistemi kullanmaktır.

22 Mart "Dünya Su Günü" iyi suyun insan hayatındaki önemini hatırlattığ gibi, insanın yarattığı çevre kirliliği ve nüfus artışı sonucu İYİ SU?yun gün geçtikçe azaldığını vurguluyor.

Ters Ozmoz membranlarının ömrünü tayin eden sebepler çoktur. Membran kalitesi, ters ozmoz cihazının ön şartlandırması, ters ozmoz cihazının tasarımı ve su hazırlama sisteminin işletilmesi gibi konuların her biri membran ömrünü etkiler.

Klor, klorür ve hipoklorit su tekniğinde kullanılan kimyasal maddelerdir ve bunları daha iyi tanımalıyız. Halk dilinde bu üç maddeye de ayni isim verilir. KLOR? Bu yanlış adlandırma zaman zaman anlaşmazlıklara sebep olabiliyor.

Ters Ozmoz cihazı sudaki çözünmüş mineralleri azaltmak için icat edilmiştir, suyun mikrobunun giderilmesi için tek başınakullanılan bir cihaz değildir.

Kimyasal dozaj sistemlerinde yapılan hatalar, işletmelerde kullanılan proses sularının kalitesini bozar ve bunun sonucunda işletmede ürün kalitesi sorunu yaşanabilir.

Su içinde bulunan ve H2O olmayan maddeler su buharlaştığında katı kristaller oluşturur. Su sistemleri içinde oluşan her kristalleşmeye işleticiler "KİREÇ" adı verir, fakat bunların bir kısmı "TUZ"dur.

Ters ozmoz cihazı besi suyuna dozlanan "Antiskalant" kimyasalının türü ve dozlama miktarı ters ozmoz membranlarının bakımını azaltır ve ömrünü uzatır, bu sebeple "Antiskalant" ters ozmoz sistemininvaz geçilmez kimyasalıdır.

Yeterli sanayi tecrübesi olmayanlar için su filtresi seçimi çok basit görünür. Oysa ihtiyacı tam olarak karşılayacak su filtresinin seçimi için, filtre uygulama yeri ile ilgili birçok doğru bilgiyi toplamak ve daha sonra filtre arayışına başlamak iyi olur.

Ters Ozmoz tekniği işletici için birçok kolay ve güvenilir işletmecilik avantajına sahiptir. Bunun yanında, T.O. tekniği diğer su şartlandırma yöntemlerine kıyasla çevrecidir ve daha az yer kaplar.

TERS OZMOZ Tekniği ile deniz suyundan şehir suyu, kullanım suyu, sanayi proses suyu ve tarım sulama suyu üretimi son 40 yıldıryapılıyor ve bu tesislerin sayısı gün geçtikçe artıyor. Deniz suyundan yararlanmak dünya üzerindeki kullanılır su miktarı artırıyor.

Kum filtresi, aktif karbon filtresi ve yumuşatıcı gibi, içinde DOLGU MALZEMESİ olan şartlandırma cihazları kullanıyoruz. Bu cihazların tasarımında, suların tank içindeki dolgunun tamamından geçeceği var sayılıyor. Hakikatte su, tankın içindeki tüm dolgudan geçiyor mu?

Su arıtım cihazları, sanayide kullanılan diğer ana üretim cihazları gibi sorunsuz olarak çalışmalı, planlı servis tarihleri dışında arıza sebebi ile durmamalıdır. Su arıtım cihazları, sanayinin genel kuralı olan AZ BAKIM ve AZ DURUŞ şartına uyabilmeleri için KALİTELİ ekipmanlardan oluşmalıdır.

Kum filtresine kıyasla çok yeni bir teknoloji olan UF - Ultra Filtrasyon Tekniği'nin kullanımı ülkemizde de artıyor. 0,02 mikron seviyesine kadar suyu filtrelediği için STERİL SU üreten UF tekniği, dünyada şehir suyundan kaynak suyuna kadar bir çok uygulama alanında görev yapıyor ve bir çok projede kum filtresinin yerini alıyor.

Soğutma suyuna havadan ve işletmeden katılar gelir, ayrıca su içindeki minerallerin kristalleşmesi ile de soğutma suyunda katılar oluşur. Soğutma suyundaki bu katılar işletmede birçok sorunlar yaratır. Bu sebeple soğutma suyundaki katıların sudan ayrılması için değişik filtrasyon yöntemleri uygulanır.

Tabii hava içindeki mikroorganizmalar su deposuna giren hava ile beraber su deposuna girer ve su deposunda ürerler. Su ile beraber su arıtma sistemine giden bu canlılar arıtma cihazlarında ve su sisteminde sorunlar yaratır ve arıtma sonrası arzu edilen su kalitesi elde edilemez.

Kum Filtresi başarılı bir filtre olmasına rağmen, su ile beraber gelen bazı katılar filtrenin ters yıkaması sırasında filtreyi terk edemez. Bunu önlemek maksadı ile kum filtresi "koruyucu filtresi" kullanılması önerilir.

Yüksek saflıkta suların hazırlanmasında kullanılan Elektro-De-İyonizasyon (EDİ) ile "Karışık Yatak" (Mix-Bed) tekniği karşılaştırıldığında, EDİ'nin hiç kimyasal kullanmaması, sıfır atık su ile çalışması ve işletmede az yer kapaması gibi avantajları sebebi ile EDİ sistemi bugünkü işletmecilik ve "çevreci" anlayışa daha yakın görünüyor.

Ultra Filtrasyon tekniğinin gelişmesi ve fiyatlarının uygun hale gelmesi ile, Ters Ozmoz sistemlerinin koruyucusu olarak Ultra Filtrasyon kullanımı gittikçe artan ve çok başarılı bir çözüm oldu. Ultra Filtrasyonun katıları ve canlıları (mikropları) geçirmemesi, Ters Ozmoz tekniğinin iki köklü sorununa kesin çözüm olarak görülüyor.

Ham su özelliklerine ve istenen iyi su kalitesine göre seçilen Ters Ozmoz membranı, kendisine gelen suda membrana zarar verici maddeler olmadığı sürece görevini yapar. Membrandan istenen görevi membranın yapabilmesi için "Ön Şartlandırma" yaparak onu zararlılardan korumak doğru olur.

Birçok işletmede proses suyu hazırlama sistemi işletmenin ürün kalitesini etkiler ve işletmenin plansız duruşuna sebep olur. Bu sorunları yaratmayan yüksek kaliteli bir su hazırlama sistemi kısa zamanda kendini amorti eder.

Suyun bazı iyonlara doyumu sonucunda su tesisatında ve su kullanan ekipmanlarda kristaller oluşur, bu da su sistemine zarar verir.

İşletmelerin bir çoğunda SU'dan kaynaklanan sorunlar yaşanır. İşletmeye ekonomik zarar veren SU sorunlarının köklü olarak giderilmesi için işletmenin mevcut tüm su sistemi incelenip detaylı rapor haline getirilmelidir. Bu rapor hazırlanırken teşhisler konabilir.

İşletmelerde doğru su debisini belirlemek ve buna göre su arıtım cihazları satın almak önemli olduğu kadar, işletmede debinin sabit tutulmasını sağlamak da çok önemlidir. Çünkü su arıtım cihazları belirli bir debi için tasarlanır ve bu tasarım debisinde başarılı görev yapar.

Soğutma kulesi ve soğutma suyu sistemi işletmelerin bir çoğu için sorunlu sistemlerdir ve işleticiyi yorar.

İşletmelerde, üretim ne olursa olsun, proses suyunu DOĞRU hazırlamak, DOĞRU depolamak ve DOĞRU kontrol altında tutmak gerekir. İşletmelerde proses suyu kalitesinden emin olabilmek için proses suyu hazırlama sisteminin kalitesinden ödün verilmemelidir.

Baraj, göl ve dere suları tabiattan ve insandan kaynaklanan kirlilikleri ve insana zararlı mikropları taşırlar. Bu sulardan yararlanmak için bu sularda bulunan katılardan, mikroplardan ve insanın kendi yaratıp arıtmadan tabiata attığı kimyasal atıklardan arındırılması gerekir.

İşletmelerde her tür ısı eşanjörü kullaanılır. Soğutma suyu kullanan ısı eşanjörlerinin TIKANMA ve KOROZYON sorunları işletmeye ekonomik zarar verdiği için bu sorunların giderilmesi istenir.

Son yıllarda sanayimiz artık el vanalısu arıtım cihazları kullanımındanvaz geçiyor ve otomatikters yıkamalı kum filtreleri ve otomatik rejenerasyonlusu yumuşatıcıları tercih ediyor. Şu soru ortaya çıkıyor: ne tür otomasyon vanası sanayi için daha uygun?

Tabii sularda bulunan "Silisyum" minerali içeren maddeler, sanayici dilinde SİLİKAT olarak anılır. SİLİKAT için doyuma ulaşansu içinden SİLİKAT kristal olarak çıkar ve su sistemi içinde istenmeyenyerlerde tıkanmalara ve ısıizolasyonuna sebep olur. Silikatsorununa karşı önlemler alınmasıişletme ekonomisi için çok önemlidir.

Bir işletmeye gelen sularda "Amonyum", "Nitrit? ve "Nitrat" isimli azotlu maddeler bulunabilir. Bu maddeler tarım için yararlı ise de, içme ve kullanma sularında zararlı maddeler içinde kabul edilir.

Su arıtımı sistemlerinde basınçlı tanklar da kullanılır. Basınçlı tankların içine konan dolgu malzemesi bu tankın görevini belirler. Basınçlı tanklar farklı farklı malzemelerden imal edilir. Hangi tür tankın hangi arıtım işleminde kullanılacağına su arıtım sistemine ihtiyacı olan işletmenin bütçesi ve satın alma tecrübesi karar verir.

Lejyoner Hastalığı insan sağlığını için önemli bir risk olduğundan, ülkemizde bu hastalık ile ilgili bir yönetmelik yayınlandı. Bu yönetmeliği incelemek sağlık risklerimizi azaltabilir.

Yeni bir işletme yatırımı sırasında ana konu yanında, kurulacak işletmenin SU ihtiyacının kaynağı, su miktarı ve su kalitesinin de çok detaylı belirlenmesinde yarar vardır. Çünkü proses suyu kalitesinin uygun olmayışı nedeni ile işletmeler ZARAR Eder.

Ters Ozmoz membranları bu işlem için tasarlanmış özel su kimyasalları ile yıkanarak sağlıklı görev yapması sağlanır. Ancak, ters ozmoz membranlarının sınırlı bir ömrü olduğu unutulmamalıdır.

Ters ozmoz sisteminin çok iyi tasarlanmış ve kaliteli olması çok iyi görev yapacağı anlamına gelmez. Ters ozmoz sistemi ancak doğru işletme bilgisi ve doğru kontroller ile iyi işletilebilir

Paslanmaz çelik korozyona dirençli olduğundan birçok uygulama için tercih edilse de bazı ortamlarda korozyona karşı koyamaz ve paslanabilir..

Suyun iletkenliği suyun en önemli özelliklerinden biridir. Saf su molekülü elektrik geçirmez. Suda bulunan safsızlıklar çoğaldıkça suyun iletkenliği artar. Suyun iletkenliği ölçülerek suyun içindeki H2O olmayan çözünmüş mineral miktarı konusunda fikir edinilir.

Ülkemizde on beş yıllık geçmişi olan Ultra Filtrasyon - UF 0,02 mikron seviyesine kadar suyu filtreleyerek STERİL SU üretir, bu sebeple dünyada, şehir suyundan kaynak suyuna kadar bir çok uygulama alanında görev yapar.

Su Filtrasyonu seçiminde en önemli konulardan biri filtrasyon sisteminde kullanılacak MİKRON seviyesidir. MİKRON seviyesi seçimi için en önemli kriterler, suyun işletmede kullanılacağı yer ile sudan ayrılması istenen katıların türüdür.